काठमाडौं / एक वर्षमा ३६५ दिन हुन्छ भन्ने कुरा सबैलाई थाहा छ । यद्यपि, सन् २०२४ मा भने ३६६ दिन हुनेछ । यस्तो हुनुको पछाडिको कारण भनेको हो आज फेब्रुअरी महिनामा २९ तारिक हुनु पनि एक हो । यो तारिक लीप इयरका कारण आएको हो ।
लीप इयरले हरेक चार वर्षमा एक पटक हाम्रो क्यालेण्डरमा एक दिन बढी जोडिदिन्छ ।
तर यो कसरी हुन्छ ?
यो एक दिन फेब्रुअरी महिनामा कम हुनाले जोडिन्छ भन्ने भनाइ छ । तर यस्तो कुनै कारण नभइ, यस्तो हुनुमा एउटा ठूलो वैज्ञानिक कारण रहेको छ ।
पृथ्वी घुम्ने कुराको सम्बन्ध मानव क्यालेन्डरसंग रहेको छ । यो एउटा अतिरिक्त दिनले मौसम, छुट्टि र कृषि गतिविधिबीच तालमेल सुनिश्चित गर्छ ।
लीप इयर हरेक चार वर्षमा एक पटक आउँछ । पृथ्वीले सूर्यलाई एक चक्कर लगाउन ३६५ दिन छ घण्टा लगाउने यहि कारण हो । यो छ घण्टा समयको साथमा जम्मा हुँदै जान्छ । चार वर्षमा यो छ घण्टा जम्मा भएर २४ घण्टा बन्छ, जुन एउटा अतिरिक्त दिन बन्छ ।
लीप इयर सुधार जस्तै मानिन्छ, किनभने यसले हाम्रो क्यालेन्डरका दिन र पृथ्वी घुम्ने गलत तरिकालाई जोड्नबाट रोक्छ ।
लीप इयर भएन भने यो ऋतुहरुको समयसीमा अवरोध आउँछ । यद्यपि, यो दिन केवल क्यालेन्डरमा एउटा तारिक जोड्नका लागि मात्र नभएर विभिन्न संस्कृतिमा यसको विशिष्ट महत्व रहेको छ ।
आयरल्याण्ड इरलइान्डमा महिलाले आफ्ना पार्टनरलाई प्रस्ताव गर्नका लागि यहि दिनलाई छनौट गर्छन् । यो दिनलाई ब्याचलर्स डे र लीप इयर प्रपोजल डे पनि भनिन्छ । चीनका केहि क्षेत्रमा लीप इयरमा बालबालिकाले आफ्ना आमा–बुबालाई उपहार दिन्छन् । यो दिन विवाहका लागि पनि एउटा लोकप्रिय विकल्प रहेको मानिन्छ ।
लीप इयरको इतिहास
लीप इयरको इतिहास प्राचीन समयसंग सम्बन्धित छ । त्यो समयमा मानिसहरुले क्यालेण्डरमा गडबडीको सामना गरिरहेका थिए ।
पोप ग्रेगरी एक्सआइआईआईले लीप इयर समावेश गर्दै ग्रेगोरिपयन क्यालेण्डर बनाए, जुन अत्यधिक प्रभावित प्रमाणित भयो । यद्यपि, सबै संस्कृतिहरुले ग्रेगोरियन क्यालेण्डरलाई मान्दैनन् ।
केहि संस्कृतिमा पृथ्वी घुम्ने र क्यालेन्डरको तारिक सही राख्नका लागि भिन्दा–भिन्दै उपाय हुन्छ । जस्तै हिब्रू क्यालेण्डरमा १९ वर्षको चक्रमा एक अतिरिक्त महिना जोडिदिन्छ ।
प्रदेश खबर
प्रतिक्रिया