एमाले महाधिवेशन भिडन्त: ‘७५ प्रतिशत प्रतिनिधि’ ओली पक्षका,पोखरेलको अन्तिम ‘जङ्गे लडाइँ’

काठमाडौँ : नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले)को ११औँ महाधिवेशनका लागि शनिवार देशभर एकैदिन प्रतिनिधि छनोट गरिएको छ। छनोट प्रक्रियामा केही स्थानमा छिटपुट कुटाकुट र हात हालाहाल भए पनि समग्रमा प्रक्रिया शान्तिपूर्ण रूपमा सम्पन्न भएको एमालेले जनाएको छ। अधिकांश जिल्लामा प्रतिनिधि सर्वसम्मतरूपमा चयन भए पनि केही जिल्लामा निर्वाचनमार्फत प्रतिनिधि छनोट गरिएको छ।

‘मतले नजिते, मन जित्ने’ रणनीतिमा पोखरेल

केही जिल्ला र निर्वाचन क्षेत्रमा भने विवादका कारण प्रतिनिधि चयन हुन सकेन। आउँदो मङ्सिर २७ देखि २९ गते काठमाडौँमा हुने ११औँ महाधिवेशनका लागि गत बिहीबार उम्मेदवारी दर्ता भएको थियो। सर्वसम्मत हुन नसकेका ठाउँमा शनिवार मतदानमार्फत प्रतिनिधि छानिएको एमालेले बताएको छ। सङ्घीय निर्वाचन क्षेत्रबाट खुला, महिला, दलित र युवा गरी करिब २ हजार प्रतिनिधि छानिएका छन्। त्यसैगरी प्रवास, जनसङ्गठन र विभागबाट करिब १०० प्रतिनिधि चयन हुने छन्।

यसपटक केपी शर्मा ओली तेस्रो कार्यकालका लागि प्रतिस्पर्धामा छन् भने वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलले चुनौती दिएका छन्। विधान संशोधन गरेर ७० वर्षे उमेर सीमा हटाइएपछि दुवै नेता प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका हुन्। दुई कार्यकालको सीमालाई परिमार्जन गरेपछि ओली पुनः अध्यक्षतर्फ प्रतिस्पर्धामा छन्। शनिवार सम्पन्न प्रतिनिधि छनोटमा ७५ प्रतिशतभन्दा बढी ओली पक्षका प्रतिनिधि जितेको दाबी संस्थापन पक्षको छ।

उता ‘विगतमा आफू जहाँ उभियो, त्यही संस्थापन पक्ष भएको’ बताउँदै आएका वरिष्ठ उपाध्यक्ष पोखरेललाई पूर्वराष्ट्रपति एवं पूर्वउपाध्यक्ष विद्यादेवी भण्डारी पक्षधर समूहको बलियो साथ छ। भण्डारीसहित उपाध्यक्ष युवराज ज्ञवाली, अष्टलक्ष्मी शाक्य, सुरेन्द्र पाण्डे तथा सचिवहरू योगेश भट्टराई र गोकर्ण विष्टलगायत नेताहरू उनको पक्षमा छन्। तर ७५ प्रतिशतभन्दा बढी प्रतिनिधि ओली पक्षका रहेको संस्थापनको दाबी छ।

पोखरेल पक्षका एक पदाधिकारीका अनुसार ‘जित्ने मत नभए पनि टक्कर दिनसक्ने’ सङ्ख्यामा प्रतिनिधि छनोट भएका छन्। उनका अनुसार करिब ३५ प्रतिशत प्रतिनिधि पोखरेल पक्षका छन् र मतदानको दिनसम्म अझै केही प्रतिनिधि आफ्नो पक्षमा खुल्ने दाबी गरेका छन्।

संस्थापन पक्षले भने अधिकांश युवा, भौगोलिक र गैरभौगोलिक प्रतिनिधि आफ्नो पक्षमा भएकाले महाधिवेशनमा ओलीको जित सुनिश्चितजस्तै भएको दाबी गरेको छ। तर विरोधी पक्षले ओली समूहले ‘कुप्रचार’ गरिरहेको आरोप लगाउँदै पोखरेल पक्षमा माहौल बढ्दै गएको दाबी गरेका छन्। शनिवार छानिएका प्रतिनिधिमध्ये ७० प्रतिशतभन्दा बढी ओली समूहका रहेको एमाले स्रोतले जनाएको छ।

पोखरेलले भने ओली समूहका केही नेतालाई आफ्नो पक्षमा भित्र्याउँदै रणनीतिको रूपमा निर्वाचनमा जाने तयारी गर्दै आएका छन्। प्रतिनिधि छनोटका लागि केन्द्रीय सङ्गठन विभागले सिफारिस गरेको प्रस्तावलाई सचिवालयले पारित गरी मातहतका कमिटीमा पठाएको थियो।

यसैगरी, केन्द्रीय कमिटीबाट ३५४ जना, अनुशासन आयोगबाट २९, लेखा आयोगबाट ३०, निर्वाचन आयोगबाट २५ र सल्लाहकार परिषद्बाट २५ गरी जम्मा ४६४ जना स्वतः प्रतिनिधि हुने व्यवस्था छ। ‘निर्णायक राष्ट्रिय शक्ति निर्माणको सङ्कल्प : समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली हाम्रो गन्तव्य’ भन्ने मूल नारासहित महाधिवेशन गर्न प्रतिनिधि छनोट गरिएको हो।

एमाले प्रचार विभाग प्रमुख राजेन्द्र गौतमका अनुसार शनिवार देशभर करिब २ हजार २ प्रतिनिधि शान्तिपूर्ण रूपमा छनोट भएका छन्। धेरैजसो कमिटीमा सर्वसम्मत रूपमा प्रतिनिधि चयन भए पनि केही स्थानमा निर्वाचनमार्फत प्रक्रिया टुङ्ग्याइएको उनले बताए। रोकिएका प्रतिनिधि छनोट प्रक्रियालाई पनि निर्वाचनबाट टुङ्ग्याउन निर्देशन दिइएको छ।

विराटनगरमा कुटाकुट

प्रतिनिधि छनोटका क्रममा विराटनगरमा कुटाकुट भएको छ। ओली र पोखरेल समूहबीच झडप हुँदा संस्थापन पक्षका नेता परशुराम बस्नेतमाथि पोखरेल पक्षका कार्यकर्ताले हातपात गरेका हुन्। मतदानस्थल बाहिर सुरु भएको विवाद ‘एउटै व्यक्ति पटक–पटक मतदानका लागि आएको’ आरोपपछि चर्किएको थियो। पोखरेल पक्षका विनोद ढकाल समूहका कार्यकर्ताले बस्नेतमाथि हातपात गरेको आरोप छ। विराटनगरका ‘बाहुबली’ मानिने बस्नेत आफ्नै क्षेत्रमा हातपातको घटना भोग्नुपरेको स्थानीय नेताहरूले बताएका छन्।

महासचिवकै जिल्लामा विवाद

एमाले महासचिव शङ्कर पोखरेलको गृहजिल्ला दाङमा पनि विवाद भएको छ। विधि र प्रक्रिया मिचेर एकलौटी ढङ्गले प्रतिनिधि छनोट गरिएको भन्दै लुम्बिनी प्रदेश कमिटी सदस्य कृष्णप्रसाद भुसालले केन्द्रीय सङ्गठन विभागमा उजुरी दिएका छन्। मतदाता नामावली तथा निर्वाचन तालिका प्रकाशित नगरी करिब १० हजार ५ सय प्रतिनिधिको अधिकार कुण्ठित गरिएको उनकै आरोप छ। जिल्ला सचिव सूर्यबहादुर डाँगीका अनुसार सूची विभिन्न चरणमा छलफलपछि टुङ्ग्याइएको थियो।

ओखलढुङ्गामा बहिष्कार

ओखलढुङ्गा जिल्ला कमिटीले व्यक्तिको स्वार्थमा विधि मिचेर एकलौटी गर्न खोजेको भन्दै २० उम्मेदवारले निर्वाचन प्रक्रिया अस्वीकार गरेका छन्। पत्रकार सम्मेलनमार्फत उनीहरूले निर्वाचन प्रक्रिया बहिष्कार गरिएको घोषणा गरेका छन्। हर्कबोल राई, शकुन्तला राजभण्डारी, पूर्वअध्यक्ष मोहनकुमार श्रेष्ठ, उपसचिव अस्मिता थापालगायत नेताहरूले विधिसम्मत प्रक्रियामा जान नेतृत्वलाई आग्रह गरेका छन्।