इटहरीमा एउटै ठेकेदारका सात वटासम्म ठेक्का, काम भने अलपत्र

इटहरी । सुनसरीको इटहरीमा एउटै ठेकेदारले सडक तथा पूर्वाधार निर्माणका ७ वटासम्म ठेक्का लिएर काम भने अलपत्र पारेको पाइएको छ । कम्पनी फरक पारेर एउटै ठेकेदारले नगरस्तरीय योजनाको विभिन्न ठेक्का लिएपनि विकास निर्माणको काम अलपत्र छाडेका हुन् । समयमा काम सम्पन्न नहुँदा लागत बढ्ने देखिन्छ । प्रेरा गिरी जेभी र प्रतिष्ठा गिरी जेभीका नाममा विभिन्न ठेक्का लिने ठेकेदार कुमार गिरी हुन् । उनी इटहरीकै बासिन्दा हुन् । दुईवटा अलगअलग कम्पनीका नाममा निर्माणको ठेक्का पाएका गिरीले तोकिएको समय घर्किदा पनि कुनै काम पूर्ण गर्न सकेका छैनन् । अधिकांश योजनाको काम ५० प्रतिशत पनि पूरा भएको छैन । गिरीले इटहरी उपमहानगरसँग सडक कालोपत्रे तथा ग्राभेल, प्रोटेक्सन वाल, सङ्ग्रहालय एवं अस्पताल निर्माणसँग सम्बन्धित विभिन्न ठेक्काको सम्झौता गरेका थिए । सडक तथा पूर्वाधार निर्माणका योजना अलपत्र पार्ने निर्माण कम्पनीलाई उपमहानगरले स्पष्टीकरण सोधेको छ । लामो समयसम्म निर्माण सुचारु नगरेका ठेकेदार कम्पनीलाई कारबाही गर्दै कालो सूचीमा राख्ने उपमहानगरको तयारी छ । इटहरीमा विभिन्न १४ वटा योजनाको काम अलपत्र छाड्दै ठेकेदार सम्पर्कविहीन बनेका छन् । सार्वजनिक सूचना जारी गरेर पटक–पटक सम्पर्क गर्दा पनि ठेकेदार सम्पर्कमा नआएपछि उपमहानगरले कारबाहीको प्रक्रिया अघि बढाएको हो । उपमहानगरले माघ १० गते सार्वजनिक सूचना जारी गरेर ठेकेदार कम्पनीलाई १५ दिनभित्रमा स्पष्टीकरण पेस गर्न भनेको छ । सम्पर्कमा नआउने र समयमै स्पष्टीकरण पेस नगर्ने कम्पनीलाई सार्वजनिक खरिद नियमावली, २०६४ को नियम १४१ बमोजिम कालो सूचीमा राख्न सार्वजनिक खरिद अनुगमन कार्यालयमा सिफारिस गरिने उपमहानगरको भनाइ छ । त्यस्ता कम्पनीको जमानत जफत गरी बाँकी निर्माणको काम गर्न आवश्यक रकमसमेत त्यही कम्पनीबाट असुलउपर गरिने सूचनामा उल्लेख छ । निर्माणलाई अधुरै छाड्ने तथा म्याद समाप्त हुँदा पनि सम्पर्कमा नआउने निर्माण कम्पनीहरूलाई ठेक्का सम्झौता अद्यावधिक गरी काम सुचारु गर्न भन्दै उपमहानगरले गत भदौ १ गते पनि सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गरेको थियो । आवश्यक कागजपत्रसहित कार्यालयमा उपस्थित हुन भनेर उपमहानगरले सूचना जारी गरेको थियो । तर, कुनै पनि निर्माण कम्पनी सम्पर्कमा गएनन् । योजनाहरू अलपत्र छाडेर भाग्ने तथा सम्पर्कविहीन हुने निर्माण कम्पनीहरू पटक–पटक आग्रह गर्दा पनि सम्पर्कमा नआएको उपमहानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामचरित्र मेहताले बताए । उनका अनुसार त्यस्ता ठेकेदार कम्पनीलाई कारबाही गर्न प्रक्रिया अघि बढाइएको छ । यी हुन् अलपत्र छाडिएका योजना इटहरीमा दुई वर्षअघि आदिवासी जनजाति सङ्ग्रहालय निर्माण सुरु गरिएको थियो । थारु संस्कार, संस्कृतिसहित अन्य जातजाति, भाषाभाषीको कला र संस्कृतिलाई संरक्षण गर्दै पर्यटन प्रवर्धन गर्ने उद्देश्यले काम थालिएको सङ्ग्रहालय निर्माण हालसम्म अलपत्र छ । २०७८ मङ्सिर १६ गतेबाट काम सुरु गरिएको यो सङ्ग्रहालय २०७९ असार २५ मा निर्माण सम्पन्न गरी हस्तान्तरण गर्नुपर्ने सम्झौता थियो । तर, हालसम्म १६।७२ प्रतिशत काम मात्रै भएको छ । सङ्ग्रहालय बनाउने ठेक्का प्रेरा गिरी जेभी हात्तीवनले पाएको थियो । निर्माण कम्पनीले बेसको काम र पिल्लर आधा ठड्याएर सङ्ग्रहालयलाई अलपत्र पारेको हो । बिचमै काम छाडेर ठेकेदार कम्पनी सम्पर्कविहीन छ । सङ्ग्रहालय निर्माण भएर चलायमान हुनुपर्ने त्यो क्षेत्र अहिले उराठलाग्दो छ । त्यस्तै, ठेक्का सम्झौता अनुसार १५ बेडको इटहरी अस्पतालको भवन निर्माण सम्पन्न भएर हस्तान्तरण भइसक्नुपर्ने हो । तर, हालसम्म ६५ प्रतिशत मात्रै काम भएको छ । बाँकी काम सम्पन्न कहिले हुने हो भन्ने टुङ्गो छैन । प्रतिष्ठा गिरी जेभीले २०७८ असार ३० गते सम्झौता गरेर काम सुरु गरेको थियो । इटहरी अस्पतालले अहिले साँघुरो, पुरानो तथा जीर्ण भवनबाटै सेवा दिइरहेको छ । भवनको अभावमा इटहरी अस्पतालले थप सेवा विस्तार गर्न सकेको छैन । सर्वसाधारणले सास्ती पाइरहँदा नयाँ भने बनिसक्ने समयको टुङ्गो छैन । अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा। गुञ्जन त्रितालका अनुसार पर्याप्त ठाउँको अभावमा थप सेवा विस्तार गर्न सकिएको छैन । निर्माणाधीन भवनको काम चाँडै सकिए थप सेवा विस्तार गर्ने अस्पतालको योजना रहेको उनको भनाइ छ । ठेकेदार सम्पर्कविहीन बनेपछि स्मार्ट शौचालय पनि सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । इटहरी उपमहानगरको गेटबाट पूर्वतर्फ शौचालयको भवन निर्माण गरिएको छ । भवन बनिसके पनि बाँकी काम छाडेर ठेकेदार हिँड्दा सञ्चालनमा आउन नसकेको हो । अलपत्र अवस्थामा रहेको शौचालय भवनमा माकुराको जालो मात्रै देखिन्छ । भवन निर्माणको जिम्मा सिरहाको अङ्कित कन्स्ट्रक्सनले पाएको थियो । अन्य स्मार्ट शौचालय सञ्चालनमा आएपनि ठेकेदार सम्पर्कविहीन बनेपछि यो भने अलपत्र अवस्थामा छ । ठेकेदार कम्पनी लामो समयदेखि सम्पर्कविहीन रहेको उपमहानगरले जनाएको छ । इटहरी–६ को मुख्य बजार भएर बग्ने टेङ्ग्रा खोलामा वाल लगाएर कोरिडोर बनाउने र त्यसलाई ब्युटिफिकेशन गर्ने उपमहानगरको योजना थियो । सोही बमोजिम भोजपुरको अनु निर्माण सेवा कम्पनीसँग उपमहानगरले सम्झौता गर्‍यो । तर, यो काम पनि सुरु हुनै सकेको छैन । इटहरी अस्पताल दक्षिणको सतन मार्गमा कालोपत्रे गर्ने काम बिचमै रोकिएको छ । ठेकेदारले २०७९ जेठ २१ गते नै कालोपत्रे गरिसक्नुपर्ने हो । तर, अहिलेसम्म त्यहाँ कालोपत्रे गर्ने कुनै तयारी छैन । २४/१५ प्रतिशत मात्रै काम भएको इटहरी उपमहानगरपालिकाका इन्जिनियर जीवन घिमिरेले जानकारी दिए । उनका अनुसार ठेकेदारले काम नगर्दा समस्या भएको गुनासो स्थानीयले गरिरहेका छन् । पटक पटक गर्दा पनि ठेकेदार सम्पर्कमा नआएको घिमिरेको भनाइ । काम अलपत्र पार्ने कम्पनीलाई कारबाही गरी अन्य कम्पनीलाई निर्माणको जिम्मा दिएर आयोजना चाँडो सम्पन्न गर्नुपर्ने स्थानीय रमेश चौधरीले बताए । विभिन्न योजनासहित इटहरीमा नगरस्तरीय सडक तथा पुल निर्माणका योजनाको काम नगरीकन ठेकेदार सम्पर्कविहीन बनेका छन् । काम अलपत्र छाडिएको छ । नगरस्तरीय ७ वटा सडक ग्राभेल र कालोपत्रे, ३ वटा पुल निर्माणसहितका योजना अलपत्र छाडेर हिँडेका ठेकेदार उपमहानगरको सम्पर्कमा छैनन् । यी ठेकेदार, जसले काम पुरा गरेनन् इटहरीका विभिन्न १४ वटा योजना अन्तर्गत निर्माणको कामलाई अलपत्र पार्ने ६ निर्माण कम्पनी छन् । त्यसमध्ये धेरै योजनाहरू लिएर काम नगर्ने कम्पनी भने गिरी कन्स्ट्रक्सन प्रा.लि हात्तीवन हो । यो कम्पनीले विभिन्न ५ वटा योजना निर्माणको ठेक्का पाएको थियो । तर, सबै काम अधुरै छन् । इटहरी–१४ को हुलाकी सडक राधाकृष्ण मार्ग स्कुल टोल कालोपत्रे सडक योजना, इटहरी–१७ को लविपुर–मझरा कालोपत्रे सडक योजना, इटहरी–१८ को जातपुर–बिसनपुर सडक ग्राभेल तथा प्रोटेक्सन वाल निर्माण योजना, इटहरी–१७ र १९ जोड्ने बिसनपुर–अमाहा जोड्ने कालोपत्रे सडक योजना र इटहरी–८ को सतन मार्ग कालोपत्रे सडक योजनाको ठेक्का गिरी कन्स्ट्रक्सनले पाएको थियो । त्यस्तै, इटहरी–१० को बहुजातीय सङ्ग्रहालय प्रेरा गिरी जेभी हात्तीवन र इटहरी–९ स्थित १५ बेडको इटहरी अस्पतालको भवन प्रतिष्ठा गिरी जेभीले जिम्मा लिएको थियो । दुवै कम्पनीका ठेकेदार कुमार गिरी हुन् । उनले कम्पनी फरक पारेर ठेक्का लिएका थिए । यसरी एउटै ठेकेदारले विभिन्न ७ वटा निर्माणको ठेक्का लिएको र कामै नगरी अलपत्र पारेको पाइएको हो । के भन्छन् सात वटा ठेक्का अलपत्र पार्ने कुमार गिरी ठेकेदार गिरीले भने समयमा भुक्तानी नपाएका कारण काममा ढिलाइ भएको बताए । ‘निर्माण सामग्रीको मूल्य बढेकाले समेत समस्या भएको छ । भुक्तानीका लागि मेयर साबलाई आग्रह गर्दा पनि केही समय भुक्तानी नै हुन सकेन,’ उनले भने, ‘मैले यही कुरा स्पष्टीकरण पत्रमा लेखेर पठाएको छु । रोकिएका कामहरू तत्काल अघि बढ्छ ।’ [caption id="attachment_34651" align="alignnone" width="300"] ठेकेदार कुमार गिरी[/caption] गिरीले आफूले काम भने गर्न नसकेको स्वीकार गरेका छन् । ‘बाँकी रहेका केही कामहरू चैत मसान्तसम्ममा सक्छु । यसअघि केही अवरोध भएकाले समस्या भएको हो । ‘लो बिट’मा ठेक्का हालियो । निक्कै घाटा लाग्यो,’ उनले भने, ‘आर्थिक मान्दिले समेत असर गर्‍यो । असारअघिको भुक्तानी समयमै पाएको भए काम गर्न सहज हुने थियो । बहुजातीय सङ्ग्रहालयको काम गर्न थोरै समय लाग्ला । तर, अरू काम केही समयमै सक्छु ।’ काम अलपत्र परेको कुरा अरूलाई देखाएर पन्छिन नमिल्ने बताउँदै गिरीले यसमा आफ्नो कमजोरी रहेको स्वीकार गरे । त्यस्तै, इटहरीका अन्य योजना अलपत्र पार्ने अर्को निर्माण कम्पनी सिराहाको अङ्कित प्रा.लि हो । अङ्कितले स्मार्ट शौचालय र इटहरी–१६ को हक्राहा खोलाको बक्स पुल निर्माणको सम्झौता गरेको थियो । तर, काम बिचमै छाडेर सम्पर्कविहीन बनेको छ । भोजपुरको अनु निर्माण सेवाले पनि २ वटा योजनाको जिम्मा लिएर काम गरेको छैन । इटहरी–२० को धन पुरी मार्गको कालोपत्रे योजना र टेङ्ग्रा खोला कोरिडोरमा रिटनिङ वाल लगाउने काम अलपत्र छाडेको छ । खनार प्रहरी चौकी–भानु मार्ग भारबी रोड कालोपत्रे योजना आरवन कन्स्ट्रक्सन र इटहरी–१६ को घोइन्डा खोलाको पुल निर्माण गर्ने जिम्मा एमके कन्स्ट्रक्सन सिराहाले अलपत्र छाडेको छ । इटहरी–१५ स्थित भोटिया खोलामा पुल बनाउने ठेक्का पाएको भैरव नारायण जेभी नेपालगन्जले काम गर्न सकेको छैन । एकभन्दा बढी ठेक्का लिएर काम नगर्ने कम्पनीहरूलाई कारबाही गरिने इटहरी उपमहानगरका मेयर हेमकर्ण पौडेलले बताए । तोकिएको मितिमा स्पष्टीकरण नदिने तथा सम्पर्कमा नआउने कम्पनीलाई कानुनले दिएको अधिकार प्रयोग गरी कारबाही गरिने उनको भनाइ छ । पौडेलका अनुसार कानुनको छिद्र प्रयोग गर्दै एक भन्दा धेरै ठेक्का लिने, योजना विट गर्दा कम रेटमा गर्ने, कामै नगरी बिचमै छाडेर अलपत्र पार्ने र ढिलो काम गर्दै अल्झाएर म्याद मात्रै थप गर्न लगाउने ठेकेदारहरूको नियत ठिक देखिँदैन । गलत नियम राखेर काम गर्ने निर्माण कम्पनीलाई कारबाहीको विकल्प नरहेको उनले बताए ।