नेपालमा हैजाको प्रकोप बढ्दै, खानेपानी नै मुख्य स्रोत

काठमाडौँ : नेपालमा वर्षेनी महामारीजस्तै फैलिने हैजा (कोलेरा) को प्रमुख कारण अशुद्ध खानेपानी भएको स्वास्थ्य विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् ।

ढल मिसिएको वा इनार/पाइप फुटेर मिसिएको पानी, नपखालिएका तरकारी तथा सागसब्जी सेवन नै हैजाको मूल स्रोत भएको उनीहरूको भनाइ छ।

इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा. चन्द्रभाल झाले गत वर्ष काठमाडौँ–ललितपुरमा फैलिएको महामारीलाई उदाहरण दिँदै भने, “पानी उमालेर मात्रै पिए हैजा कहिल्यै महामारी बन्न सक्दैन ।

खानेपानी र खानेकुराबाहेक हैजा फैलाउने अरू कारण छैनन्।” उनले जनचेतनाको कमीका कारण प्रत्येक वर्ष रोग बढ्ने गरेको बताए।

खानेपानी तथा सरसफाइ उपभोक्ता महासङ्घ नेपालका अध्यक्ष राजेन्द्र अर्यालले बर्खामा जुनसुकै स्रोतको पानी भए पनि उमालेर पिउन आग्रह गरे । महासङ्घले जिल्ला–जिल्लामा सचेतना तालिम सञ्चालन गरिरहेको पनि उनले जानकारी दिए।

यस्तै, मधेश प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयका निर्देशक सरोज न्यौपानेले पर्सालगायत जिल्लामा हैजा देखिएको भन्दै पुराना ट्याङ्की नष्ट गरी नयाँ पानी हाल्ने, पीयूष तथा क्लोरिन प्रयोग गर्ने कार्य भइरहेको बताए।

यसबीच, स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले हैजा नियन्त्रणका लागि विशेष योजना सार्वजनिक गरेको छ।

सचिव डा. विकास देवकोटाको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले तालिम प्राप्त २०० जना स्वास्थ्यकर्मी तत्काल प्रभावित क्षेत्रमा खटाउने, पुराना पानी स्रोत नष्ट गर्ने, पाइप लाइनको सर्भे तथा मर्मत गर्ने, पीयूष वितरण गर्ने निर्णय गरेको हो।

सचिव डा. देवकोटाका अनुसार सङ्घ, प्रदेश, स्थानीय तह र विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (WHO) का प्रतिनिधि सम्मिलित पाँच जनाको विशेष टोली गठन गरी महामारी नियन्त्रणमा खटिने तयारी भइरहेको छ।