फिल्म समीक्षा ‘अञ्जिला’ : एक भावुक यात्रा, सङ्घर्ष र सन्देशको प्रस्तुति

काठमाडौँ । निर्देशक मिलन चाम्सको फिल्म ‘अञ्जिला’ ले नेपाली सिनेमा जगतमा चर्चा र संवेदनशीलताको नयाँ मापदण्ड स्थापित गरेको छ । फिल्म एक सत्यकथामा आधारित छ र नेपाली महिला फुटबलकी कप्तान एन्जिला तुम्बापो सुब्बाको जीवन सङ्घर्षलाई पर्दामा उतारिएको छ । बायोपिकले दर्शकलाई एक भावुक अनुभव प्रदान गरेको छ, जसले समाजमा सङ्घर्ष र सपना पूरा गर्ने महत्त्वपूर्ण सन्देश पुर्‍याएको छ । फिल्मको कथा एक साधारण गाउँकी किशोरीको हो, जसले फुटबल खेलाडी बन्ने सपना पालेकी छ । तर, त्यो सपनाको यात्रा त्यति सजिलो भने छैन । बाल्यकालमै बाबु र आमाबाट टाढिएकी एञ्जिला आफ्ना सपनाहरूको पछाडि लाग्ने क्रममा धेरै सङ्घर्ष र चुनौतीहरूको सामना गर्छिन् । एञ्जिलाको आमा, बाबु, र कान्छा बुबा चन्द्र साहुको अभिनयले फिल्मलाई अझ बलियो बनाएको छ । फिल्मको टोन भावनात्मक छ र प्रमुख रूपमा पारिवारिक सम्बन्ध र सङ्घर्षको चित्रण गरिएको छ । चलचित्र ‘अञ्जिला’ हेर्दै गर्दा सुरुको दृश्यहरूले हसाउँछ । त्यसपछि बिस्तारै सन्नाटा छाउँदै जान्छ । अनि हलमा रहेका दर्शकबाट साक्कसुक्क आवाज आउन थाल्छ । त्यो क्रम लगभग फिल्म अवधिभर नै चलिरह्यो । फिल्म सकिएपछि बाहिर निस्कने क्रममा पनि दर्शकहरूको आँखा रसिलो देखिन्थ्यो । हुन त कोमल मन भएका दर्शकहरू साधारण भावनात्मक दृश्य वा संवाद सुन्दा र हेर्दा पनि रुने गर्छन् । तर चलचित्र ‘अञ्जिला’ मा त्यति सहजका दृश्य र कथाहरू छैनन् । रुवाउने नै छन् । चलचित्रमा ‘अञ्जिला’ को आमाको भूमिका निर्वाह गरेकी सृजना सुब्बाको संवादहरूले दर्शकहरूले आँसु बगेको पत्तै पाउँदैनन् । अनि ‘अञ्जिला’को सफलताको क्षणमा पनि दर्शकहरू एकाएक आँसु बग्छ । आखिर कथा कस्तो छ ? राष्ट्रिय महिला फुटबल टिमकी क्याप्टेन एन्जिला तुम्बापो सुब्बाको वास्तविक जीवन कथामा आधारित चलचित्र निर्माण भएको हो । इलामको एउटा गाउँबाट गरेको सङ्घर्षको कथा नै चलचित्रको मुख्य कथावस्तु हो । गाउँमा जन्मिएकी एन्जिलाको सङ्घर्षमय जीवन कथालाई चलचित्रमा रोचक ढङ्गले प्रस्तुत गरिएको छ । जुरापको फुटबल खेल्ने एन्जिलाको तीव्र चाहनाले नै उनलाई सङ्घर्षको सिडी हिँड्न सिकायो । जस्तोसुकै परिस्थितिमा पनि उनी फुटबल खेल्न तत्पर रहिन्, सङ्घर्ष गर्न छोडिनन् । एन्जिलाको इच्छामा उनका बुबा बाधक भएता पनि उनकी आमाले प्राण भर्छिन् । आफ्नो कठिन परिस्थितिहरुलाई पन्छाएर पनि सन्तानको रहर पूरा गर्न आमा मरिमेटेर लागिन् । चलचित्रका निर्देशक मिलन चाम्स्ले आमाको ममता, आवेगहरूलाई सरल ढङ्गले प्रस्तुत गरिदिएका छन् । लोग्नेबाट हेपिएकी स्वास्नीले लालाबाला हुर्काउँदा आई पर्ने समस्याहरू पनि चित्रण गरिएको छ । जुन समस्या एन्जिलाको खेलाडी बन्ने समस्याको बाधक थियो । फिल्मको उत्कृष्ट पक्ष असली पात्रको अभिनयस् फिल्मको विशेषता भनेको एन्जिलाले वास्तविक जीवनमा खेलेको फुटबल यात्रा दर्शकलाई प्रस्तुत गर्नका लागि, उनले स्वयं अभिनय गरेको छ । यसले फिल्मको वास्तविकतामा गहिरो प्रभाव पुर्‍याएको छ । दर्शकलाई एन्जिलाको वास्तविक सङ्घर्ष र भावनासँगै जोड्न सघाउँछ । सशक्त सन्देश: ‘जस्तोसुकै बाधा आओस्, सपना पुरा गर्ने प्रयत्न छाड्न हुन्न’ भन्ने सन्देश फिल्मका मुख्य अंशको रूपमा रहेको छ । यो सन्देश सन्तान र आमाको सम्बन्ध, सङ्घर्ष र बलिदानको महत्वलाई बलियो बनाउँछ । ‘अञ्जिला’ले न केवल एक फुटबल खेलाडीको सङ्घर्षको कथा सुनाउँछ, तर पारिवारिक सम्बन्धको जटिलतासम्मलाई उजागर गर्छ । विशेष गरी, आमाको बलिदान र सहयोग, र बाबुको भावनात्मक सम्बन्धलाई पर्दामा उत्कृष्ट तरिकाले प्रस्तुत गरिएको छ । कमजोरीहरू र चुनौतीहरू फिल्ममा केही कमजोरीहरू पनि छन् । पहिलो हाफको गति अपेक्षाकृत कमजोर छ र चरित्रहरूको पृष्ठभूमि स्थापित गर्नमा निर्देशकलाई अलमल परेको देखिन्छ । यद्यपि, दोस्रो हाफमा फिल्म रोचक र भावनात्मक बनिदिन्छ, जहाँ एञ्जिलाको सङ्घर्ष र फुटबलर बन्ने यात्रा थप प्रस्ट र गहिरो बनाउँछ । पटकथा भनेको एक महत्त्वपूर्ण पक्ष हो, जहाँ फिल्मका सङ्घर्षको यात्रा अपूरो देखिन्छ । फुटबल खेलाडी बन्ने क्रममा एञ्जिलाको यात्रा अधिक विस्तारपूर्वक प्रस्तुत हुन सकेको छैन । भारतीय बायो पिक ‘मेरिकोम’ जस्तै, ‘अञ्जिला’मा पनि खेलाडीको सङ्घर्ष र प्रशिक्षकसँगको सम्बन्धको गहिराइमा कमी छ । कलाकारहरूको प्रदर्शन दयाहाङ राई र सृजना सुब्बाको अभिनयले फिल्मलाई वास्तविकता दिएको छ । दयाहाङले चन्द्र साहुको पात्रलाई जीवन्त बनाएका छन् भने सृजनाले अञ्जिलाको आमाको भूमिका प्रगाढ र बलियो तरिकाले निभाएकी छन् । एन्जिला तुम्बापो सुब्बाको अभिनय यद्यपि नौलो थियो, तर उनको भूमिका पर्दामा साँच्चिकै साँचो र सजीव लाग्यो । उनीसँगको सम्बन्ध दर्शकले गहिरो रूपमा बुझ्न पाएका छन् । काठमाडौँको सङ्घर्ष एन्जिलाका सानुबुबाले फुटबल खेल्न नदिने भएपछि आमाको सहयोगमा उनी भागेर काठमाडौँ जान्छिन् । त्यहाँ पुगेर निरन्तर सङ्घर्ष गर्छिन् । सङ्घर्ष गर्दै गर्दा पनि गोल रक्षकको रूपमा एपीएफमा आबद्ध हुन एन्जिलालाई त्यति सहज भएन । काठमाडौँ आएर आफन्तकोमा बसेकी एन्जिलालाई त्यहाँ पनि गाउँकै शैलीमा हेपिन्छिन् । उनलाई फुटबलमा नभएर घरको भाडा, कपडा धुने र सरसफाई गर्ने काममा व्यस्त बनाइयो । यसरी सबै कुराबाट हार मानेर एन्जिला राति रुने गर्थिन् । तर उनले हार नमानेर आफन्तको घर छाडेर सडक किनारको बास बस्न बाध्य भइन् । यसरी कठिन समय पार गरेर गोल रक्षकको रूपमा एपीएफमा आबद्ध हुन्छिन् । त्यसपछि राष्ट्रिय टिमको क्याप्टेन बन्छिन् । उनलाई गाउँमा ठुलो सम्मानका साथ स्वागत गरिन्छ । विभिन्न पुरस्कारले पुरस्कृत हुन्छिन् । कथा सकिन्छ । कथाको सार यिनै हुन् । यिनै विषय बस्तुलाई चलचित्रका निर्देशक मिलन चाम्स्ले एन्जिलाको वास्तविक सङ्घर्षमय जीवनलाई जस्ताको तस्तै उतारिदिएको छ । चलचित्र आम दर्शकले सोचे भन्दा अत्यन्तै रोचक बनेको छ । संवादहरू चोटिला छन् । चलचित्रका पात्रहरूको अभिनय बेजोड छ । फुटबल खेलाडी एन्जिलाको भूमिकामा अत्यन्तै सरल छ । आमाको भूमिका निर्वाह गरेकी सृजना सुब्बाको भूमिका जीवन्त रहेको छ । बुबाको भूमिकामा माओत्से गुरुङ र साना बाको भूमिकामा दयाहाङ राई अभिनय उत्कृष्ट छ । निष्कर्ष समग्रमा, ‘अञ्जिला’ एकदमै भावुक र प्रेरणादायक फिल्म हो । जसले दर्शकलाई विचार र संवेदनामा पुर्‍याउँछ । फिल्मका कमजोरीहरूको बाबजुद यसको भावनात्मक प्रभाव र निर्देशनले धेरै दर्शकहरूलाई छोएको छ । फिल्म नेपाली सिनेमा क्षेत्रमा बायो पिक विधामा एक कदम अघि बढेर प्रस्तुत गरिएको एक सफल प्रयास हो, जहाँ साँचो कथाले दर्शकलाई मनको गहिराइसम्म पुग्न सक्षम बनाएको छ । चलचित्रले एन्जिलाको जीवन सङ्घर्षबाट समस्याबाट भागेर हैन जुधेर समाधान खोज्नुपर्छ । एउटा लक्ष्यसहित गरिएको सङ्घर्षले मानिसलाई सफलताको विन्दुमा एक दिन पुर्‍याउँछ भन्ने सन्देश दिएको छ ।