खनार सहकारी ठगी प्रकरणः सहकारीमा बचत गरेको एक करोड ७९ लाख डुब्यो, इटहरीमा मात्र एक अर्ब बढी जोखिममा

इटहरी । सुनसरीको इटहरी ६ निवासी निर्मलादेवी अधिकारीले छोरी कृतिकालाई कलेज पढाउन भन्दै दैनिक दुई सयका दरले छोरीका नाममा बाल बचत खाता खोलेर बचत गरिन । कपडा पसल गर्दै आएकी अधिकारीले कृतिकालाई कलेज पढाउने खर्च जोहो गर्न लागि भनेर इटहरीमै रहेको खनार बचत तथा ऋण सहकारी संस्थामा चार वर्ष अघि खाता खोलेर दैनिक बचत गर्दै आइन । तीन वर्षमा छोरीको खाता परिपक्व भएर पैसा निकाल्ने बेला भयो तब सञ्चालकहरू पैसा तिर्न नसकेर फरार भए । सहकारीमा समस्या आएको थाहा पाउने बित्तिकै निर्मलाले छोरीको नाममा बचत भएको पैसा निकाल्ने प्रयास पटक पटक गरिन । तर डेढ वर्ष बित्न लाग्दा समेत पैसा निकाल्ने प्रयास बिफल भइरहेको छ । इटहरीकै उमा कार्कीले होटेल चलाउँछिन् । होटेलबाट बचेखुचेको केही पैसा उनले खनार बचत तथा ऋण सहकारी संस्थामा जम्मा गरेका थिइन। एक वर्षको योजनाअन्तर्गत उनले प्रतिदिन २ सय देखि १ हजार रुपैयाँ सम्म दैनिक जम्मा गरिन । तर आफैँले जम्मा गरेको रकम झिक्न १ वर्ष यता सहकारीमा पटक–पटक चेक दिए पनि साटिएको छैन । ‘१५ पटक चेक पठाइसकेँ, २ हजार–५ हजारको चेक दिएँ । एउटै पास भएन,’ कार्कीले भनिन। उनको बचत रकम जम्मै सहकारीमै छ । सहकारीले पैसा नभएको भन्दै चेक साट्दैन । उनी सहकारीसँग आजित छिन । ‘भएको बेला जम्मा गराएँ । अहिले चाहिँदा आफ्नै पैसा झिक्न दिँदैन, पसलका लागि सामान ल्याउने पसलेले पनि सामान दिन छाडिसके,’ कार्कीको दुखेसो छ । अर्काले खाएको जुठो भाडा धोएर खाइ नखाई जम्मा गरेको पैसा डुब्दा आफू बिचल्लीमा परेको बताइन । अधिकारी र कार्की त केवल उदाहरण पात्र मात्र हुन । उनीहरू जस्ता एक सय बढी बचतकर्ताहरूको एक करोड ७९ लाख रुपैयाँ डुबेपछि बिचल्लीमा परेका छन् । सहकारीका अध्यक्ष सुदिप तामाङसहित आठ जना सञ्चालकविरुद्ध इटहरी उपमहानगरपालिकाले कारबाहीका लागि प्रहरीले उजुरी गरेको छ । आइतबार पानीमा भिज्दै दुई दर्जन बढीको सङ्ख्यामा रहेका इटहरी उपमहानगरपालिकामा भेला भएका पीडितहरूले स्थानीय सरकारसँग आफूहरूको पैसा उठाइदिन माग गरेका छन् । उनीहरूले इटहरी उपमहानगरपालिकाका नगर प्रमुख हेमकर्ण पौडेललाई आफूहरूलाई न्याय दिन माग समेत गरेको पीडितहरूले बताएका छन् । सहकारी ठगीमा सञ्चालकहरूलाई प्रहरीले पक्राउ गरेपछि उनीहरूका आफन्तहरू समेत इटहरी उपमहानगरपालिका आएर घटनालाई मिलाइदिनका दबाब सृजना गरेका थिए । तर पीडितहरूले सहकारीमा फसेको रकमको कम्तीमा ४० प्रतिशत रकम जम्मा गरे मात्र सञ्चालकहरू सँग मिलापत्र गर्ने भनेर अडान राखेको पीडित जयबहादुर बस्नेतले बताए । ‘त्यत्रो पैसा फसेको छ १० लाख रुपैयाँ दिन्छु हाम्रो मान्छे छुटाइदिनु भन्दै आउनुहुन्छ कसरी छुटाउनु ,’ बस्नेत भन्छन् । खनार बचत तथा ऋण सहकारी संस्थामा बचत गर्नेमध्ये अधिकांश इटहरीका स्थानीय मजदुरदेखि व्यापारीहरू रहेका छन् । पीडितहरू पैसा पाउने आसमा दैनिक इटहरी उपमहानगरपालिका धाइरहेको छन् । उपमहानगरपालिकाका सहकारी शाखाका प्रमुख बालकुमार पोखरेलले सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा सञ्चालकहरूले जथाभाबी रूपमा लगानी गरेको कारण जोखिममा परेको बताए । सहकारी सञ्चालकहरूसँग पटक पटक छलफलमा बसेको भए पनि बचतकर्ताहरू पैसा फिर्ता दिनका लागि सञ्चालकहरू जिम्मेवार नबनेका कारण प्रहरी सामु उजुरी लिएर पुगेको पोखरेलले बताए । अध्यक्ष तामाङ, उपाध्यक्ष सरोज सिवाकोटी, सञ्चालक सदस्य गोविन्दकुमार श्रेष्ठ र व्यवस्थापक सप्तरी निवासी धर्मेन्द्र दासलाई प्रहरीले एक हप्ता अघि पक्राउ गरेको छ भने गणेश पाण्डेसहित चार जना सञ्चालकहरू अहिले पनि फरारै रहेका छन् । पछिल्लो समय इटहरीमा रहेको अम्बे बचत तथा ऋण सहकारी संस्था, हलेसी उपभोक्ता बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड, कलश बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड,कामख्य सहकारी जस्ता आधा दर्जन बढी सहकारी संस्थाहरू डुब्दा हजारौँ सर्वसाधारणको एक अर्ब बढी रकम जोखिममा परिसकेको छ । प्रदेश सहकारी रजिस्ट्रारको कार्यालय इनरुवाले पनि कोशी प्रदेशका पन्ध्र प्रतिशत सहकारीहरू उच्च जोखिममा रहेको बताएको छ । कार्यालयका प्रमुख हरिबहादुर खत्रीले वित्तीय विवरण कमजोर भएका सहकारीहरू कोशी प्रदेशमा बढ्दै गएको स्वीकार गरेका छन् ।