हिन्दु नारीहरूको आस्थाको पर्व तीज सुरु,आज दर खाइँदै

काठमाडौँ : नेपाली हिन्दु नारीहरूको महान् आस्थासँग जोडिएको पर्व हरितालिका तीज औपचारिक रूपमा सुरु भएको छ। भाद्र शुक्ल द्वितीयाका दिन परेको दर खाने परम्परा अन्तर्गत आज महिलाहरूले विभिन्न परिकारसहित दर खाँदै तीजको शुभारम्भ गरेका छन्।

किन दर खाने चलन छ?

तीज अघिल्लो दिन महिलाले पौष्टिक खानेकुरा बनाएर दर खाने गर्छन्। भोलिपल्ट तीजमा निराहार व्रत बस्नुपर्ने भएकाले शरीरलाई आवश्यक ऊर्जा मिलोस् भन्ने उद्देश्यले दर खाने परम्परा सुरु भएको मानिन्छ। यस दिन महिलाहरू आपसमा भेला भई स्वादिष्ट भोजन, मिठाई, फलफूल र परिकार खाने मात्र नभई गीत–सङ्गीत, नाचगानमा रमाउने गर्छन्।

तीजको धार्मिक पृष्ठभूमि

परम्परागत विश्वासअनुसार देवी पार्वतीले भगवान शिवलाई पति पाउन कठोर व्रत बसेकी थिइन्। उनको समर्पण र आस्थाले शिवलाई प्रसन्न तुल्याएको र अन्ततः पार्वतीले शिवलाई स्वामीका रूपमा प्राप्त गरेको मान्यता छ।

यसै प्रसङ्गलाई आधार मानेर अविवाहित नारीहरूले आदर्श पति पाउने आशा व्यक्त गर्दै तीज व्रत बस्ने चलन छ भने विवाहित महिलाले आफ्ना पतिको दीर्घायु, स्वास्थ्य र समृद्धिको कामना गर्दै तीज मनाउने गर्दछन्।

तीजको सामाजिक र सांस्कृतिक महत्त्व

तीज केवल धार्मिक अनुष्ठान मात्र नभई महिलाहरूबिचको एकता, सहकार्य र उल्लासको प्रतीक हो।

गाउँघरदेखि सहरसम्म महिलाहरू साडी, रातो हरियो चुरा, पोते र टीका–सिन्दूरले सजिएर मन्दिर दर्शनमा जाने, सामूहिक भेला गर्ने र सांस्कृतिक कार्यक्रम मार्फत आफ्नो खुशी प्रकट गर्ने गर्छन्। यसले नारीहरूको आत्मबल, आस्था र सामाजिक एकतालाई अझ बलियो बनाउँछ।

यसरी तीज पर्वलाई धार्मिक श्रद्धा, पारिवारिक प्रेम र सांस्कृतिक उल्लासको सङ्गमका रूपमा लिइन्छ। आज दर खाँदै सुरु भएको यो पर्व भोलि तीजको मुख्य दिनमा निराहार व्रतका साथ मनाइनेछ।