कोशीमा बैंकिङ ठगी : गिरोहको निशानामा पूर्वसांसद

विराटनगर : नेपालको बैंकिङ प्रणालीलाई निशाना बनाउँदै सक्रिय ठगी गिरोहले योजनाबद्धरूपमा राजनीतिक, कानुनी र सामाजिक क्षेत्रमा परिचित व्यक्तिलाई समेत जालोमा पारिरहेको खुलेको छ ।

पछिल्लो समय कोशी प्रदेशकी एक महिला पूर्वसांसद ठगीको सिकार बनेकी छन् । कोशी प्रदेशसभाकी पूर्वसदस्य उनलाई गत असार २७ गते दिउँसो करिब २ः५० बजेतिर आफूलाई वाणिज्य बैंकको म्यानेजर भएको बताउने व्यक्तिले  ‘वाट्सएप’मा फोन गरे । 

बैंकको लोगो देखिने गरी आएको फोनमा  ‘माननीयज्यू, तपाईंको केवाईसी तत्काल अपडेट गर्नुपर्छ’ भनियो । पेसाले कानुन व्यवसायीसमेत रहेकी ती पूर्वसांसदले सहजै विश्वास गरिन् र मोबाइलमा आएको ‘ओटीपी’ (वान टाइम पासवर्ड) उपलब्ध गराइन् । त्यसपछि उनको खातामा भएको १ लाख ६९ हजार १० रुपैयाँ गायब भयो । यो प्रकरणको बैंकिङ एवं अनलाइन ठगीमा संलग्न गिरोहको निशानामा पूर्वसांसद परेको पुष्टि गर्छ । 

रकम चोरी भएपछि मात्रै आफू ठगीको सिकार भएको थाहा पाएकी ती पूर्वसांसदले यसअघि नै नेपाल प्रहरीका पूर्वडीआईजीको खाताबाट ३२ लाख रुपैयाँ गायब बनाइएको तथ्य पनि सम्झिइन् ।

‘मैले क्रिप्टोकरेन्सी सम्बन्धी धेरै मुद्दा हेरेकी छु । बैंकले कहिल्यै ओटीपी माग्दैन भन्ने थाहा थियो । तर, हुने दिन नटर्ने रहेछ,’ उनले भनिन् । 

घटनाबाट पीडित बनेकी ती पूर्वसांसदले आफ्नो परिचय भने गोप्य राखिदिन आग्रह गरिन् । घटना सार्वजनिक भएपछि प्रहरीले तत्काल अनुसन्धान अघि बढायो । वाणिज्य बैंकले दिएको विवरणअनुसार उक्त रकम सुरुमा सुनसरीको देवानगन्ज गाउँपालिका–५ का २६ वर्षीय शनिकुमार मण्डलको नाममा रहेको कामना विकास बैंकको खातामा पुगेको देखियो । त्यसपछि प्रहरीले असार २८ गते मण्डललाई पक्राउ गर्‍यो ।

प्रहरीका अनुसार मण्डल सामान्य कामदार भए पनि भारतीय नागरिकसहितका व्यक्तिले उनलाई प्रलोभनमा पारी ८ वटा बैंकमा खाता खोल्न लगाएका थिए ।  ‘खातामा १ लाख जम्मा हुँदा ४ हजार पाउँछौ’ भन्ने लोभ देखाइएको थियो । तर, उनको खाता, चेक र एटीएम सबै भारतीय नागरिकले नियन्त्रणमा लिएर चलाउने गरेको प्रहरीले जनाएको छ ।

यो प्रकरणमा मण्डलसँगै मोरङ पथरीशनिश्चरे नगरपालिका–१० का २८ वर्षीय भीमराज थापा, सुनवर्षी नगरपालिका–४ की ३४ वर्षीया फूलवती ऋषिदेव (निरौला) र त्यहीँका ४० वर्षीय प्रवीण ऋषिदेव पनि पक्राउ परेका छन् । भीमराजलाई भदौ २ गते, फूलवतीलाई भदौ ६ गते र प्रवीणलाई भदौ ७ गते पक्राउ गरिएको हो ।

धनकुटा प्रहरीले यस प्रकरणको अनुसन्धान गरिरहेको छ । धनकुटा प्रहरी प्रमुख एसपी शरतकुमार थापा क्षेत्रीका अनुसार यसमा भारतीय नागरिकसहित १४ जनाविरुद्ध अदालतबाट पक्राउ पुर्जी जारी गरिएको छ । हालसम्म ४ जनालाई पक्राउ गरिएको १० जनाको खोजी भइरहेको उनले बताए । पक्राउ परेकाविरुद्ध संगठित अपराध ऐनअन्तर्गत मुद्दा चलाउन अदालतबाट म्याद थप गरेर प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको छ । 

हालसम्मको अनुसन्धानले देखाएको अर्को तथ्य के छ भने चोरी गरिएको रकम विभिन्न व्यक्तिका खाता र डिजिटल वालेटमार्फत छोटो समयमा घुमाइएको थियो । पूर्वसांसदको खाताबाट गायब भएको रकम आधा घण्टाभित्रै १४ पटक ट्रान्जेक्सन भएर अन्ततः नगदमा परिणत भएको पाइएको छ । रकम निकाल्न पूर्वी नेपाल, चितवन, काठमाडौंदेखि सुदूरपश्चिमसम्मका खाता प्रयोग भएको प्रहरीले जनाएको छ ।

कोशी प्रदेशका प्रहरी प्रवक्ता एसएसपी दीपक पोखरेलका अनुसार यस्ता ठगीका पछाडि प्रयोगकर्ताको असावधानी नै प्रमुख कारण हो । उनले भने ‘पढेलेखेका, सामाजिक अगुवा, व्यवसायी वा न्यूनतम डिजिटल ज्ञान भएका मानिस नै ठगीको सिकार बढी भएका छन् । योजनाबद्ध र विश्वासिलो शैलीले फोन गर्ने भएकाले पीडित सजिलै फस्छन् ।’

प्रहरीले धेरैजसो ठगी सीमापार भारततर्फबाट सञ्चालन हुने गरेको तथ्य पनि सार्वजनिक गरेको छ । ठगहरूले बेरोजगार युवा, विद्यार्थी, सवारी चालक र सामान्य नागरिकलाई सानो कमाइको लोभ देखाएर खाता खोल्न लगाउने एवं त्यसपछि ती खातामार्फत ठगी रकम ट्रान्जेक्सन गर्ने रणनीति अपनाउने गरेको पाइएको छ ।

प्रहरीले यस्ता घटनाबारे जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहे पनि नियन्त्रण गर्न समस्या भइरहेको बताएको छ । एसएसपी पोखरेलले भने, ‘मोबाइलमा आएको ओटीपी, भेरिफिकेसन कोड वा बैंक विवरण कहिल्यै अरूलाई दिन हुँदैन । कुनै कम्पनी वा व्यक्तिबाट फोन आयो भने पहिले वैधानिकता बुझेर मात्र निर्णय लिनुपर्छ । नागरिक स्वयं सतर्क भए मात्रै यस्ता अपराध रोक्न सकिन्छ ।’