सिरहा : माघको महिना छ । बाहिर शीतलहर र बाक्लो कुहिरोले ढपक्कै ढाकेको छ । एकाबिहानै कठ्याङ्ग्रिँदो चिसोको कुनै वास्ता नगरी लहानस्थित सहिदचोकमा मानिसहरूको घुइँचो बढ्दै गएको थियो ।
आज अर्थात् माघ ५ गते बलिदानी दिवस । मधेश प्रदेश सरकारले १८ वर्षअगाडि भएको मधेश आन्दोलनका सहिदहरूको सम्झनामा हरेक वर्ष माघ ५ गते बलिदानी दिवस मनाउँदै आएको छ । आज विशेष दिन भएकाले बिस्तारै मधेश केन्द्रित दल तथा कार्यकर्ताहरूको चहलपहल र उपस्थिति बढ्दै गएको हो ।
एकातिर सहिदको प्रतिमामा माल्यार्पण गर्न नेता र कार्यकर्ताको भीड लाग्दा अर्कातिर लक्ष्मी सहनी र उहाँकी श्रीमती डोमनी सहनीको मनमा छट्पटी बढ्दै जान्छ । विगतका स्मृति र विस्मृतिहरूलाई उप्काएर ताजा बनाइदिन्छ, जसले सहनी परिवारको सपनालाई क्षणभरमा उजाडेको थियो ।
यसैगरी, छट्पटी र तनाव बढ्छ महम्मद मस्तकीलाई पनि । आजभन्दा १८ वर्ष पहिला लहानमा चर्कीएको मधेश आन्दोलनले सहनी परिवारको सपनालाई क्षणभरमा उजाडेको थियो ।
विसं २०६३ माघ ५ गते तत्कालीन मझौरा गाविस–५ का रमेशकुमार महतो, माघ ७ गते इटहर्वा गाविस–३ का मोहम्मद अनिश, सोही दिन महदेव गाविस–२ का प्रमोद सदाय र माघ ८ गते लहान नगरिपालिका–४ का विजय सहनीको सोही आन्दोलनमा प्रहरीको गोली लागेर शहादत प्राप्त भएको थियो ।
तिनै सहिद विजय सहनीको बुबाआमा हुनुहुन्छ लक्ष्मी र डोमनी सहनी ।
दुई सन्तानमध्ये घरको जेठो १८ वर्षीय विजय सहनीलाई आन्दोलनमा गुमाएको पल सम्झिँदा बुबा लक्ष्मी सहनीलाई अझै भक्कानो छुटेर आउँछ ।
“प्रत्येक माघ ५ गतेले मलाई पीडा र आँसु दिएर जान्छ । विगतको स्मृति र विस्मृतिलाई ताजा बनाउने काम गर्छ”, आफ्नै छोराको सालिक अगाडि उभिएर सहनीले भावुक हुँदै भने, “आन्दोलनले के कति प्राप्त भयो थाहा छैन तर हाम्रो परिवार उजाड बनाइदियो । खुसीहरू सधैँलाई छुटिगए ।”
परिवारको आर्थिक जोहो टार्न अर्को छोरो राजेश सहनी तीन वर्षदेखि भारतको केरलामा मजदुरी गरिरहेको पीडा बुबा लक्ष्मीले सुनाए ।
उनले भने, “आन्दोलनमा मेरा छोरा जस्तै सहिदहरूको बलिदानले नेताहरूलाई सरकारमा त पु¥यायो, तर मेरो परिवार उस्तै गरिबी, अभाव र पीडामा छ । सम्झिँदा मन भक्कानिन्छ, सम्हाल्न गाह्रो हुन्छ ।”
सहनीले अगाडि भने, “आफूलाई जसोतसो सम्हाल्छु तर श्रीमतीलाई सम्झाउन गाह्रो छ”, छेवैमा आँसु टिल्पिलाउँदै गर्नुभएकी श्रीमतीतर्फ हेर्दै भने, “यस्तो बेला छोराको याद आइहाल्छ । यस्ता कार्यक्रमहरूले पीडा थप बल्झाउँने र असाध्यै सताउने गर्छन् ।”
मोहम्मद मस्तकी सहिद मोहम्मद अनिशका बुबा छन् । यस्तै पीडा छ, अनिशका बुबा मोहम्मद मस्तकीको ।
सरकारले सहिद परिवारको रोजगारी र जीविकोपार्जनमा कुनै सहयोग नगरेको तथा आन्दोनले ल्याएको परिवर्तनले जनताको जीवनस्तरमा कुनै परिवर्तन ल्याउन नसकेको उहाँले दुखेसो पोखे । “सहिदको समना पूरा भएन । सोचेअनुसारको परिणाम आएन । व्यवस्था त बदलियो तर जनताको अवस्था फेरिएन,” उनले भने ।
त्यही आन्दोलनका नेतृत्वकर्ता तत्कालीन मधेशी जनाधिकार फोरम तथा हालका जनता समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले लहान आएर यिनै सहिदहरूको प्रतिमामा माल्यार्पण गर्दै आजको दिन शोषण र उत्पीडनविरुद्ध बलिदानपूर्ण विद्रोह भएको दिन भएको बताए ।
उनले भने, “गुलामीको जीवनभन्दा बलिदानी दिएर मधेशलाई अधिकार सम्पन्न बनाउने सहिदको सपना खेर जाँदैन ।”
छेवैमा भाषण सुनिरहेका सहिद परिवार भने मौन थिए । सायद नेताहरूको भाषण सुन्न बानी परिसकेका थिए, विश्वास लाग्नु नलाग्नु छुट्टै विषय हो ।
Discussion about this post